Για να διαγνωσθεί κάποιος θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια, που να καταδεικνύουν ότι υπάρχει ζημιά στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Δεν μπορεί κανένα σύμπτωμα, ή σύνολο συμπτωμάτων, ή κάποια εξέταση (αιματολογική, εξέταση DNA, εξέταση σε κάποιο τομογράφο, εξέταση του ανοσοποιητικού), να είναι ικανή να αναγνωρίσει από μόνη της την Πολλαπλή Σκλήρυνση.
Ένας γιατρός πρέπει να χρησιμοποιήσει πολλά εργαλεία για να κάνει μια τέτοια διάγνωση. Τα πιο σημαντικά είναι το ιατρικό ιστορικό του ασθενή, η νευρολογική εξέταση και η μαγνητική τομογραφία (Magnetic Resonance Imaging / MRI). Υπάρχουν και δευτερεύουσες εξετάσεις που μπορεί να βοηθήσουν στην διάγνωση, τα προκλητά δυναμικά (Visual Evoked Potentials / VEP) και η οσφυονωτιαία παρακέντηση (lumbar puncture).
Υπάρχουν συγκεκριμένες μεθοδολογίες που πρέπει ένας γιατρός να ακολουθήσει. Πρώτα να αποκλείσει οποιαδήποτε άλλο πιθανό αίτιο για τα συμπτώματα που έχουν εμφανιστεί στον ασθενή, και έπειτα η εικόνα του ασθενή να πληροί τα κριτήρια που έχουν εδραιωθεί για την διάγνωση της Π.Σ.. Είναι μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει μήνες, ίσως και χρόνια μέχρι να γίνει σαφές ότι ένας ασθενής πάσχει από αυτή την πάθηση.
Διαγνωστικά κριτήρια
Ο πιο βασικός κανόνας για να γίνει η διάγνωση είναι ο εξής: η εμφάνιση δύο κλινικών συμπτωμάτων με κάποια εύλογη διαφορά στο χρόνο, που μπορούν να δικαιολογηθούν από την εμφάνιση απομυελινωτικών εστιών στην μαγνητική τομογραφία (με κάποια απόσταση στο που εμφανίστηκαν).
Ποιες εξετάσεις θα χρειαστεί να κάνει κάποιος για να φτάσει στην τελική διάγνωση της πάθησης, είναι κάτι που θα κρίνει ο νευρολόγος. Για παράδειγμα, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που μόνο από το ιστορικό του ασθενή και την νευρολογική εξέταση να μην χωράει αμφιβολία ότι πάσχει από Π.Σ.. Όμως δεν είναι κάτι απόλυτο αυτό, ίσως χρειαστούν άλλες εξετάσεις για να αποκλείσουν άλλες παθήσεις που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τα συμπτώματα, ή γενικότερα περαιτέρω έρευνα.
Πριν να γίνει ο μαγνητικός τομογράφος χρήσιμο εργαλείο για την νευρολογία, τα διαγνωστικά κριτήρια ήταν τελείως διαφορετικά και περίμεναν να γίνουν αρκετές υποτροπές και να εμφανιστούν αρκετά συμπτώματα για να ταυτοποιήσουν την πάθηση.
Κριτήρια McDonald
Το 2001 μια διεθνής ομάδα ειδικών αναθεώρησε και ενημέρωσε τα κριτήρια για την διάγνωση της Π.Σ. (και αντικατέστησε τα παλαιότερα κριτήρια Schumacher και Poser) ώστε να περιλαμβάνουν και ό,τι πιο καινούριο ίσχυε για τους μαγνητικούς τομογράφους. Αυτά τα κριτήρια έγιναν γνωστά ως κριτήρια McDonald. Το 2005 και το 2010 αναθεωρήθηκαν εκ νέου, ώστε η διάγνωση της Π.Σ. να γίνει πιο αξιόπιστα και πιο αποτελεσματικά.
Μετά το 2001, τα κριτήρια McDonald περιλαμβάνουν οδηγίες για το πώς και πότε να χρησιμοποιείται η μαγνητική τομογραφία, τα προκλητά δυναμικά και η ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού για να γίνει η διάγνωση. Αυτές οι εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στο να εντοπιστεί ένα δεύτερο στοιχείο για την ζημιά που έχει υποστεί το Κ.Ν.Σ., ειδικά σε έναν άνθρωπο που είχε μόνο μια υποτροπή.