Siponimod: το ερευνητικό φάρμακο για την δευτεροπαθή προϊούσα και η αίτηση για έγκριση προς FDA και EMA

Το BAF312, που πλέον φέρει το όνομα Siponimod, είναι ένα ερευνητικό φάρμακο, που αναπτύσσει η εταιρεία Novartis ενάντια στην Πολλαπλή Σκλήρυνση.

Η αγωγή αυτή έχει την μορφή χαπιού, και δρα σταματώντας τα κύτταρα του ανοσοποιητικού από το να διαπεράσουν το φράγμα αίματος-εγκεφάλου, και να δημιουργήσουν φλεγμονώδη αντίδραση και να δημιουργήσουν βλάβη στο έλυτρο της μυελίνης.

Το φάρμακο προσκολλάται στους υποδοχείς sphingosine-1-phosphate (S1P) (η σχέση αυτών των υποδοχέων έχει αποδειχθεί ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Π.Σ. και το Fingolimod ήταν από τα πρώτα φάρμακα που εστίασε σε αυτούς) που βρίσκονται στα τοιχώματα των ανοσοκυττάρων και εμποδίζει την κανονική του λειτουργία.

Αλληλεπιδρά με συγκεκριμένους υποδοχείς, τους S1P 1 και 5. Ο υποδοχέας αυτός είναι αρκετά σημαντικός στην ενεργοποίηση της απελευθέρωσης ανοσοκυττάρων από τον λεμφαδένα προς το κυκλοφορίζον αίμα.

Έτσι τα ανοσοκύτταρα φυλακίζονται μέσα στον λεμφαδένα, και επιβραδύνεται η πρόοδος της πάθησης.

Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει νευροπροστατευτική δράση. Έρευνες έδειξαν ότι περνά το φράγμα αίματος-εγκεφάλου και προσκολλώνται στους υποδοχείς S1P 5 των ολιγοδενδροκυττάρων, και ότι δρα άμεσα στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό και προλαμβάνει τον νευροεκφυλισμό.

Η εταιρία πρόσφατα υπέβαλε το siponimod προς έγκριση για την χορήγηση του σε ενήλικες με δευτεροπαθή προϊούσα Π.Σ., στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) και η αντίστοιχη αρχή των Η.Π.Α., U.S. Food and Drug Administration (FDA), αποδέχτηκαν τις αιτήσεις της εταιρίας για την ανασκόπηση του νέου φαρμάκου.

Η EMA αναμένεται να εκδώσει την τελική της απόφαση μέσα στα τέλη του 2019, και ο FDA τον Μάρτιο του 2019.

Η εταιρία συνόδευσε τις αιτήσεις της με τα κλινικά δεδομένα που συλλέχθηκαν από τις κλινικές δοκιμές τρίτης φάσης EXPAND (NCT01665144). Σε αυτές τις δοκιμές συμμετείχαν 1.651 άτομα με δευτεροπαθώς προιουσα Π.Σ. με μέτρια έως σοβαρή αναπηρία, από 31 διαφορετικές χώρες.

Οι συμμετέχοντες επιλέχθηκαν τυχαιοκρατικά για να λάβουν 2mg siponimod ή ένα placebo μία φορά την ημέρα.

Τα δεδομένα των κλινικών δοκιμών έδειξαν ότι το siponimod μπορεί να μειώσει την πρόοδο των αναπηριών στα άτομα με προιουσα μορφή κατά 14 με 20 τοις εκατό σε 3 μήνες, και 29 με 33 τοις εκατό σε 6 μήνες σε σύγκριση με το placebo.

Σημειώθηκε επίσης βελτίωση στην επεξεργαστική ταχύτητα των ατόμων που παρουσίασαν κάποια υποτροπή εντός δύο ετών και σε αυτούς που δεν είχαν παρουσιάσει.

Οι δοκιμές φάσης 2 BOLD (NCT00879658) είχαν δείξει ότι μπορούν να μειώσουν αισθητά το ετήσιο ποσοστό υποτροπών των ανθρώπων με υποτροπιάζουσα – διαλείπουσα Π.Σ σε περίοδο 6 μηνών, σε σύγκριση με το placebo, όπως και το πλήθος των εγκεφαλικών εστιών.

Όπως ανέφερε ο Paul Hudson, CEO της Novartis, “Το siponimod είναι το πρώτο ερευνητικό φάρμακο που δείχνει να φέρει μία σημαντική καθυστέρηση στην πρόοδο των αναπηριών στους μέσους ασθενείς με δευτεροπαθή προϊούσα Π.Σ.”.

Πρόσθεσε ότι “εργαζόμαστε στενά με τους FDA και EMA για να εξασφαλίσουμε το siponimod θα είναι διαθέσιμο προς τους ασθενείς όσο το δυνατό γρηγορότερα”.

Η Swissmedic, η ελεγκτική υπηρεσία φαρμάκων της Ελβετίας, μετέφερε την αίτηση του siponimod για την δευτεροπαθή προϊούσα Π.Σ., σε διαδικασία ταχείας έγκρισης. Η Novartis διεξάγει πρόσθετες συζητήσεις με άλλες υγειονομικές αρχές σχετικά με τη χρήση του φαρμάκου.

Jon Tyson